Szkoła Podstawowa Nr 3 z Oddziałami Integracyjnymi w Jaworznie

Projekt "AKADEMIA TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY"

Artykuły

Czy umiejętność efektywnego uczenia się jest ważna w dzisiejszym świecie?

7 maja 2020

Dziś informacje docierają do człowieka niezwykle szybko. Na wszystko, w prosty sposób można znaleźć odpowiedź. Hasło wpisane w przeglądarkę internetową podsyła nam miliardy prawd. Zapewne każdy wie, że by móc otrzymać odpowiedź bliską prawdy należy wszystko dokładnie poddać filtrom. Ale aby to zrobić, musimy mieć świadomość popełnienia błędu w szukaniu odpowiedzi.

Świadomość. Jest to pierwszy i najważniejszy punkt, związany ze zrozumieniem wagi, jaką ma umiejętność uczenia się. Należy pamiętać też, że uczenie się jako takie, jest procesem potrzebnym nie tylko podczas edukacji. Dotyczy ono całego rozwoju, jaki będzie się toczył również w późniejszym życiu. Trzeba patrzeć na naukę już nie tylko w kontekście wiedzy, ale również kompetencji, tak samo ważnej, jak skuteczna komunikacja czy umiejętność zarządzania własnym czasem.

Dlaczego uczniowie czują opór przed nauką? Uważam, że widzą ją jako wielki wysiłek, który skutkuje oceną. „Trudzę się, by mnie oceniano”. Dzieci i dorośli podejmują „walkę”, pod której koniec otrzymują ocenę. Pojawia się lęk, napięcie i naturalny opór. Nikt nie chce czuć tak wielkiego dyskomfortu. Gdyby człowiek miał świadomość, że uczenie się jest indywidualną kompetencją, którą można odkryć i dopracować, być może inaczej wyglądałby stopień wewnętrznej motywacji.

Wiadome jest, że jeżeli otrzymamy instrument, nie wiedząc jak go używać, w pewnym momencie odrzucimy go. Będzie bezużyteczny. Dodatkowo może on stać się źródłem frustracji. Umiejętność uczenia się jest jak umiejętność gry na instrumencie. Tylko znając zasady działania, możemy go używać. Wyobrażam sobie dziecko, z gitarą, nieznające chwytów, jak przez osiem lat usiłuje ją rozpracować, ciągle od rodziców słyszy, że musi więcej grać, więcej ćwiczyć, a nie chodzić na podwórko czy grać w gry. Jakby tego było mało, nauczyciel stawia dwójkę. A co dopiero gdy koleżanka Ala w tym samym czasie dostaje piątkę. Mój Boże! Jakoś Ala potrafi! To wyobrażenie budzi we mnie olbrzymi sprzeciw. Widzę dorosłego Jasia, z tą już przeklętą gitarą, jak zastanawia się, dlaczego nie może odnaleźć się na rynku pracy, albo jak gubi się w gąszczu informacji serwowanych przez otoczenie. Często już bez strun w gitarze, zostaje zraniony, oszukany i wykluczony.

Świadomość, że umiejętność uczenia się to kompetencja, to jedna strona medalu. Drugą stroną jest uświadomienie sobie indywidualnego stylu uczenia się. Nie każdy człowiek ma zdolność przelania dźwięków bezpośrednio na instrument, tak samo, nie każdy człowiek, czytając tekst, zapamięta go. Należy więc pochylić się nad małym człowiekiem, by zobaczyć, jakim kanałem najlepiej przyswaja informację. Może uwielbia słuchać wykładu z historii i nie potrzebuje niczego czytać. Może Małgosia musi chodzić, kiedy słucha nauczyciela, zaś ukradkiem notuje hasła na małych karteczkach. Gdyby Jasiu wiedział, że jego sposób nauki wydłuża jej czas, z pewnością chciałby wykorzystać ten odpowiedni przynoszący szybkie efekty sposób. Świat wymaga elastyczności, szybkiego działania. Dlatego warto, dzięki sprawnemu uczeniu się, zyskać choć trochę, tak cennego dla nas wszystkich czasu. Uczniowie posiadają wiele zainteresowań oraz wiele czynności, których wykonywanie, sprawia przyjemność, natomiast obowiązki również należy wypełniać. Usprawnienie wykonywania obowiązku nauki powinno być priorytetem dla nauczycieli, uczniów i rodziców.

Zgodnie z zapisami Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dn. 18 grudnia 2006 r. umiejętność uczenia się jest definiowana jako „zdolność konsekwentnego i wytrwałego uczenia się, organizowania własnego procesu uczenia się, w tym poprzez efektywne zarządzanie czasem i informacjami, zarówno indywidualnie, jak i w grupach”. Dalej czytamy: „Kompetencja ta obejmuje świadomość własnego procesu uczenia się i potrzeb w tym zakresie, identyfikowanie dostępnych możliwości oraz zdolność pokonywania przeszkód w celu osiągnięcia powodzenia w uczeniu się. Kompetencja ta oznacza nabywanie, przetwarzanie i przyswajanie nowej wiedzy i umiejętności, a także poszukiwanie i korzystanie ze wskazówek. Umiejętność uczenia się pozwala osobom nabyć umiejętność korzystania z wcześniejszych doświadczeń w uczeniu się i ogólnych doświadczeń życiowych w celu wykorzystywania i stosowania wiedzy i umiejętności w różnorodnych kontekstach – w domu, w pracy, a także w edukacji i szkoleniu. (...) Kluczowymi czynnikami w rozwinięciu tej kompetencji u danej osoby są motywacja i wiara we własne możliwości”.

Jak wskazuje powyższa definicja, nie należy ograniczać terminu nauki do edukacji. Umiejętność ta pozwoli człowiekowi, na zadbanie o swój szeroko rozumiany dobrostan fizyczny i psychiczny. Motywacja i wiara w siebie to kolejny kluczowy element pozwalający na rozwój człowieka. Niemniej jednak pozwolę sobie stwierdzić, że ani motywacja, ani wiara w siebie, nie może zaistnieć bez poznania siebie, natomiast w kontekście efektywnego uczenia się, byłoby to rozpoznanie preferowanego stylu uczenia się. Kiedy młody człowiek wie jak coś robić, robi to z przyjemnością. Gdy dodatkowo osiąga zamierzone efekty i jest zrozumiany przez otoczenie-mam na myśli rodziców i nauczycieli, którzy szanują styl uczenia się dziecka – jego motywacja i samoocena rośnie. Tak zaopiekowano uczeń, ma szansę odnaleźć się w dzisiejszym świecie. A co najważniejsze, nauczy się wykorzystywać instrument, jakim jest efektywne uczenie się, by zachwycać innych i dbać o samego siebie.

 

Tworzenie map myśli

23 lutego 2020

Sposoby na szybszą naukę i lepsze zapamiętywanie

23 lutego 2020

Jeśli chcesz poprawić szybkość nauki i zapamiętywania, nie szukaj rewolucyjnych metod. Zamiast tego skup się na szczegółach. To czym piszesz, na co patrzysz i ile dokładnie odpoczywasz ma gigantyczne znaczenie.

Informacje, które wydają się łatwe do zapamiętania często najszybciej wylatują z głowy. Oczywiście mniej skomplikowane informacje znacznie szybciej utrwalają się w pamięci, jednak nadal musimy włożyć trochę wysiłku w ich zapamiętanie.

Bez kilku powtórzeń i wyraźnej intencji wkucia czegoś na pamięć, nawet najprostsze rzeczy wylecą nam z głowy.

No ale właśnie, jaki wysiłek będzie wystarczający?

Jak uczyć się powtarzając?

Grupie osób pokazano 26 krótkich scenek nagranych na wideo. Połowa uczestników badania po każdym z filmów miała przez 40 sekund powtarzać w dowolny sposób to, co właśnie obejrzała. Mogli odtwarzać sceny jeszcze raz w głowie, na głos, zapisywać itp.

Po dwóch tygodniach różnice w efektach były drastyczne. Te osoby, które po prostu oglądały filmy, nie zapamiętały praktycznie niczego.

Jeśli jednak ktoś powtarzał informacje przynajmniej przez 40 sekund, nawet po dwóch tygodniach był w stanie podać wiele detali.

Oczywiście dotyczy to nie tylko filmów. Ta prosta metoda działa także np. w przypadku książek, czy wykładów. Już 40 sekund krótkiej powtórki wystarczy, żeby zapamiętać znacznie więcej.

Inny eksperyment, przeprowadzony przez Harvard Business School, pokazał, że ci uczniowie, którzy na koniec każdego dnia robili szybkie podsumowanie i wyciągali wnioski z ostatnich kilku godzin, osiągali efekty wyższe o prawie 23%.

Powtarzanie to podstawa zapamiętywania i nauki. Jak zrobić to najbardziej skutecznie?

Powtarzaj na głos innym

Kiedy opowiesz innej osobie o tym, czego się właśnie nauczyłeś, wyraźnie zwiększasz swoje szanse na to, że uda ci się zapamiętać te informacje na dłużej. Ta zasada działa nawet wtedy, kiedy twój rozmówca wcale cię nie słucha.

W zależności od grupy, narzucał inny sposób nauki – część badanych miała powtarzać wyrazy w głowie, innych proszono o wymawianie na głos, a trzeciej grupie polecono opowiadać innym osobom. Właśnie ta ostatnia grupa osiągnęła najlepsze wyniki w późniejszych testach pamięciowych.

Dzieję się tak dlatego, że mózg angażuje dodatkowe zmysły (mowa), ale też przetwarza, analizuje i układa informacje po to, żeby jak najlepiej je zakomunikować. To właśnie ten dodatkowy wysiłek ułatwia zapamiętywanie.

Jak się uczyć, robiąc notatki?

Warto robić notatki. To niby banalny wniosek, ale także tutaj kryje się kilka detali na które warto zwrócić uwagę.

Po pierwsze nie warto notować na komputerze. Badania udowodniły, że te osoby, które notują odręcznie lepiej zapamiętują materiał. Jesteśmy zmuszeni do parafrazowania i błyskawicznego analizowania materiału po to, żeby wybrać z niego te najważniejsze elementy. Dzięki temu bardziej świadomie „obrabiamy” informacje, które do nas docierają. Po drugie, kiedy notujemy odręcznie, nie bójmy się przy okazji szkicować i bazgrolić na marginesach. Ten z pozoru niepotrzebny dodatek poprawia efekty nauki.

Wszystko dlatego, że nawet najprostsze gryzmolenie pozwala utrzymać wystarczający poziom skupienia. Twoja uwaga wciąż jest skoncentrowana na kartce i nie uciekasz myślami na tyle daleko, żeby zajmowały Cię inne tematy.

Po trzecie, znajdź i wypracuj swój własny, sprawdzony system notowania.

Rób przerwy! – nauczysz się efektywniej

Pamięć nie lubi pośpiechu. Jeśli chcesz zapamiętać materiał, który jest obszerny i wymagający, koniecznie musisz podzielić go na części i pomiędzy każdą z nich zrobić krótką przerwę.

Informacje powinny mieć czas żeby się utrwalić. Jeśli w błyskawicznym tempie wrzucasz do głowy setki danych, to niewiele z nich ma szansę zostać tam na dłużej.

Jak długie powinny być przerwy w nauce?

Nie trzeba wiele. W jednym z eksperymentów uczestnicy, którzy po przeczytaniu tekstu zrobili 10 minutową przerwę, po tygodniu pamiętali z niego tyle samo, co osoby, które przeczytały tę samą historię zaledwie kwadrans wcześniej!

Natura pomaga zapamiętywać

Skoro przerwy mają znaczenie, to może połączyć to z krótkim spacerem? Naukowcy z Uniwersytetu Michigan pokazali uczestnikom eksperymentu zestawy przypadkowych liczb i poprosili o ich zapamiętanie. Następnie podzielili badanych na dwie grupy. Jedną wysłali na spacer do parku, a drugą wzdłuż ruchliwej ulicy.

Po powrocie z tej krótkiej przerwy, osoby wędrujące wśród drzew i zieleni pamiętały o 20% więcej od koleżanek i kolegów chodzących wzdłuż drogi. Późniejsze badania pokazały, że kluczowy jest tutaj sam widok natury, a nie faktyczne przebywanie w jej otoczeniu. Pamięć wspomagał ładny krajobraz za oknem, a nawet obrazy i zdjęcia.

Aktywność fizyczna ma wpływ na pamięć

Wysiłek fizyczny pomaga w tak wielu aspektach, że nie jest zaskoczeniem jego pozytywny wpływ także na pamięć. Okazuje się jednak, że również tutaj szczegóły mają znaczenie.

W jednym z badań uczestników podzielono na trzy grupy: pierwsza ćwiczyła zaraz po nauce, druga 4 godziny po, a trzecia wcale.  W późniejszych testach pamięciowych najlepiej wypadły osoby, które między poznawaniem nowego materiału, a treningiem miały 4 godziny przerwy. Wysiłek fizyczny zaraz po nauce nie miał żadnego wpływu na zdolność do zapamiętywania.

Odpowiednia przerwa kolejny raz okazuje się pomocna i warto ją uwzględnić.

Pracuj nad zdolnością koncentracji

Mamy coraz mniejszą zdolność do koncentracji, a pobudzenie, które wywołuje kolejne powiadomienie czy niebieskie światło ekranów smartphonów błyskawicznie opada.

Od czego zacząć koncentrację ?

  • Rozpocznij pracę lub naukę od zaplanowania swoich przerw na… rozpraszanie. Swój czas podziel na bloki, wpisz czas na zajrzenie do maili, mediów społecznościowych i innych rozpraszaczy. To pozwoli Ci utrzymać dyscyplinę, bez efektu całkowitego odcięcia. W czasie poświęconym na naukę, wyłącz wszystkie powiadomienia, najlepiej odłóż telefon poza zasięg Twojego wzroku. Ułatw sobie życie i decyzje, korzystając z narzędzi do kontroli czasu i social media Wypracuj sobie stały rytm pracy lub nauki, podejdź do tego jak do nawyku, który musisz w sobie wypracować.
  • Naucz się odpoczywać i popracuj nad jakością snu. Przed snem postaraj się podsumować dzień, spisz to, co udało Ci się zrobić i wpisz na listę niedokończone zadania.

 

Check-lista

Twórz wykaz czynności swoich zadań w celu zapewnienia właściwej (optymalnej) kolejności i niepominięcia żadnego istotnego etapu postępowania.

Źródło:

https://klosinski.net/8-sprawdzonych-sposobow-na-szybsza-nauke-i-lepsze-zapamietywanie/

https://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_kontrolna